Παρασκευή 29 Μαΐου 2020

Η απατηλή γοητεία της εξιδανίκευσης...

 "Όλα όσα βλέπουμε, είναι η σκιά που ρίχνουν αυτά που δεν βλέπουμε". Το είπε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.Υιοθετώ. Όχι επειδή ο Κινγκ ήταν ο κάτοχος της μίας και μοναδικής αλήθειας, αλλά κυρίως λόγω του ότι αυτή η σκέψη του με βρίσκει  (όχι με την απόλυτη αλλά με την συμπερασματική έννοια της) σύμφωνο. Μου κάθεται σωστή ρε παιδι μου. Και εξηγούμαι παρακάτω.

Οι άνθρωποι έχουμε ανάγκες. Φυσικές και συναισθηματικές. Μία από αυτές, είναι η ανάγκη να εμπιστευτούμε κάποιον και πολλές φορές να τον τοποθετήσουμε ως καθοδηγητή στη ζωή μας.
 

Αυτό συμβαίνει με το μεγαλύτερο ποσοστών των ανθρώπων. Ακόμα και αυτών με ισχυρή προσωπικότητα. Ακόμα και αυτών που ασχολούνται με τα κοινά. Των πολιτικών, των καλλιτεχνών, των αθλητών.

 Ακόμα και αυτοί που επηρρεάζουν τα πλήθη, έχουν την ανάγκη να εξιδανικεύσουν μια ανθρώπινη μορφή ως την τέλεια, την υπέρτατη. Ο Νίτσε αναφέρει την εξιδανίκευση ως τον απόλυτο μηχανισμό άμυνας της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης. Αφήνω τα ψυχαναλυτικά όμως. Ας τα γράψω με τον τρόπο μου.

  Πόσοι και πόσες από εσάς δεν έχετε στηριχτεί σε έναν άνθρωπο, δεν τον έχετε εξυψώσει στο μυαλό σας, δεν τον έχετε αναγάγει ως μέντορα σας, ως το άλλο σας μισο; Ένα μεγάλο ποσοστό σίγουρα. Και γω την έχω πατήσει έτσι. Γιατί όμως γίνεται πρακτικα αυτό;  Ναι, σίγουρα αυτό είναι μια μορφή άμυνας. Εγώ όμως απλοικά και ίσως ανόητα αλλά ειλικρινά, θα πω πως υπάρχουν και αυτοί που  "πατάνε" πάνω στην ανάγκη μας. Οι πονηροί, οι εγωιστές, οι παρτάκηδες. Τόσο απλά.

Δεν είναι ευκολο για έναν άνθρωπο που έχει ανάγκη να αγαπηθεί, να εμπιστευτεί, να λειτουργεί πάντα με την λογική. Ίσα ίσα, όταν μιλάμε για τέτοιου είδους ανάγκες το συναίσθημα έρχεται πρώτο. Εκεί είναι όμως που μπαίνουν στο παιχνίδι οι επαγγελματίες σωτήρες. Αυτοί που βλέπουν το κενό και αυτο-τοποθετούνται ως απόλυτες μορφές εξιδανίκευσης στις ζωές μας. 

Οι περισσότεροι το κάνουν επίτηδες, υπάρχουν όμως και αυτοί που στην αρχή ξεκινάνε από την ίδια αφετηρία με τους ανθρώπους που πραγματικά θέλουν να δώσουν και να δοθούν, αλλά στην πορεία η γοητεία της υπερίσχυσης έναντι του άλλου και η πιθανότητα εξουσιασμού του, τους μεταμορφώνουν σε ιερά τοτεμ, που τελικά μόνο τέτοια δεν είναι.

 Όταν το θύμα καταλαβαίνει τον θύτη και τον σκοπό του συνήθως είναι αργά. Σίγουρα χάνουμε πολλά, ίσως και τα πάντα. Το ζητούμενο είναι να προσπαθήσουμε εκτός από την καρδιά να έχουμε ανοιχτό και το μυαλό μας. Να βρισκόμαστε σε συνεχή εγρήγορση και να δίνουμε βάση ακόμα και στα πιο απλά πράγματα που μας συμβαίνουν.
 
 Γιατί το σίγουρο είναι ότι τα δείγματα δίνονται στις πιο ανύποπτες στιγμές και ο χαρακτήρας του ιδανικού ανθρώπου που θεωρουμε ότι είναι δίπλα μας διαφαίνεται και κάνει και... μπαμ. Για να μην παρεξηγηθώ ή θεωρηθώ "θολός" στις σκέψεις μου, δεν λέω ούτε να λειτουργούμε ως ρομπότ, ούτε να είμαστε αρνητικοί απέναντι στους ανθρώπους. Απλά ας είμαστε επιφυλακτικοί.

 Ξέρετε πόσες οικογένειες έχω δει να καταστρέφονται; Πόσους και πόσες συζύγους έχω δει να... πέφτουν από τα σύννεφα διαπιστώνοντας ότι είχαν δίπλα τους έναν άλλον άνθρωπο από αυτόν που πίστευαν πως είχαν; 
 Συγγενείς που ένιωσαν προδομένοι, ζευγάρια που χώρισαν μετά απο χρόνια σχέσης, επαγγελματικές σχέσεις που βασίζονταν στην ειλικρίνεια και τον σεβασμό και άφησαν τελικά πίσω τους μόνο αποκαϊδια. Καταστάσεις επώδυνες αλλά δυστυχώς αληθινές. 

  Ξέρω πως δεν είναι εύκολη η αντίληψη της πραγματικότητας μέσα στην όμορφη αλλά τελικά απατηλή αίσθηση της ευτυχίας, όταν αυτή στηρίζεται σε τοτέμ και ιδανικά που έχουμε δημιουργήσει εμείς οι ίδιοι, πλάθοντας την εικόνα τους και όχι κατανοώντας την.

 Άλλωστε όπως είπε και ο Τσέχωφ, "εκείνη η ψευδαίσθηση που μας συναρπάζει είναι προτιμότερη από δέκα χιλιάδες αλήθειες". Σίγουρα επίσης έχουμε ανάγκη να δοθούμε ολοκληρωτικά και να αγαπηθούμε.Θα τολμούσα να πω, σε πολλές περιπτώσεις είναι θεμιτό αλλά και αναγκαίο.

 Παρολ'αυτά, εγώ θέλω να πιστεύω ότι οι άνθρωποι θα πληγωνόμαστε λιγότερο μόνο αν λειτουργούμε ενωμένοι κα όχι εξαρτημένοι ο ένας με τον άλλο. Μόνο έτσι. Τα ξαναλέμε.

6 σχόλια:

  1. Μέσα στο μυαλό μου είσαι πάλι... Με απασχολεί πολύ τον τελευταίο καιρό αυτό το θέμα της παράδοσης του εαυτού σε έναν άλλο άνθρωπο και το πως η αγάπη και ο θαυμασμός εύκολα γίνονται όπλα που στρέφονται εναντίον μας σε ανύποπτο χρόνο κάνοντας, όσο μεγαλώνουμε, τον απεγκλωβισμο όλο και πιο δύσκολο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βασικά θεωρώ πως το ζήτημα είναι αυτός ο απεγκλωβισμός όπως αναφέρεις Λία μου, να εννοείται πραγματικά καταρχήν. Γιατί αν δεν εννοείται τότε απλά δεν μπορεί να γίνει.

      Αυτό σίγουρα είναι και το πιο δύσκολο κομμάτι.

      Διαγραφή
  2. Όπως πάντα, η γραφή και το θέμα σου Μάκη μου, έρχονται να μας βάλουν μια σειρά από ζητήματα που απαιτούν σκέψη και απαντήσεις.
    Μια αγαπημένη μου ξαδέλφη, πριν χρόνια, ήρθε ένα βράδυ, σε κακή ψυχολογική κατάσταση να βρει ένα καταφύγιο στην κουβέντα μας. Μου είπε λοιπόν κάποια στιγμή, "γιατί να έχουμε ανάγκη να κρεμαστούμε από κάποιον για να υπάρχουμε;"
    Με τάραξε η ερώτηση-διαπίστωση! Γιατί την είχα και εγώ. Γιατί αυτό το βίωμα της εξάρτησης από κάποιον άλλον το είχα και εγώ. Έντονο, απόλυτο, νοσηρό μερικές φορές. Δεν ξέρω τώρα αν το απέβαλα. Ξέρω ότι πονάει όμως. Και έχει μεγάλο κόστος, όπως λες.
    Η θετική ματιά είναι η σωστή μας σχέση με κάποιον άλλο. Ότι και να είναι αυτός. Μια σχέση δημιουργική, κριτική, ζωογόνα. Χωρίς εξάρτηση, χωρίς πνιγμό και πάθη. Έτσι θα μπορέσουμε να πάρουμε τα θετικά της.

    Μάκη αγαπητέ φίλε, μία ακόμα φορά αφήνομαι στης πένας σου τη σημαντικότητα. Να είσαι καλά και να πάντα να μας δίνεις τα θέματά σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η λέξη νοσηρό Γιάννη μου νομίζω πως καλύπτει πλήρως όλο το φάσμα αυτής της αρρωστημένης κατάστασης. Που βέβαια κατά την γνώμη μου καταλήγει αρρωστημένη, την στιγμή που αποφασίζουμε με "λευκή επιταγή" να δούμε σε κάποιον.

      Σε ευχαριστώ για το σχόλιο φίλε!

      Διαγραφή
  3. "Eπιφυλακτικοί" το λες εσύ. Να μην βάζουμε ψηλά τον πήχη, θα το έλεγα εγώ. Οι υπέρμετρες προσδοκίες φέρνουν συνήθως και μια άσχημη προσγείωση. Οπότε, μικρό καλάθι και βήμα-βήμα χτίζουμε μια σχέση, έχοντας πάντα το "κουτί πρώτων βοηθειών" σε ετοιμότητα.
    Πολύ μου άρεσε πάντως η οπτική σου για αυτές τις "πεφτοσυννεφιές" από "ανυποψίαστους" συζύγους και συγγενείς.
    Κρατάω τον πολύ εύστοχο επίλογό σου "Παρολ'αυτά, εγώ θέλω να πιστεύω ότι οι άνθρωποι θα πληγωνόμαστε λιγότερο μόνο αν λειτουργούμε ενωμένοι κα όχι εξαρτημένοι ο ένας με τον άλλο" και στέλνω τους χαιρετισμούς μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χμμμ, η προσέγγιση σου θεωρώ πως απέχει λίγο από την δική μου, γιατί δεν ξέρω αν και κατά πόσο έχει να κάνει με προσδοκίες η με ανάγκη να παραδοθούμε άνευ όρων σε κάποιον η κάποια.

      Σίγουρα όμως θεωρώ και γω πως πάντα περιμένουμε από τους άλλους πράγματα που δεν μπορούν να μας δώσουν. Είτε γιατί δε μπορούν είτε γιατί δε θέλουν.

      Σε ευχαριστώ για αυτή την άλλη οπτική Μαρία.

      Διαγραφή

Αναγνώστες

Page translation