Παρασκευή 9 Μαΐου 2014

Ευγένιος Σπαθάρης: Και η σκιά έγινε φως...

 Ευγενικός και προσιτός. Ανθρώπινος, πατριώτης και έξυπνος. Μια φυσιογνωμία οικεία και ζεστή. Ένα χαμόγελο, κρυμμένο κάτω από ένα παχύ μουστάκι, που "έσκαγε" σαν κύμα πάνω στους βράχους της ζωή μας. Και σαν βρισκόμασταν στην χώρα των Σκιών, ο Ευγένιος Σπαθάρης, έφερνε μπροστά στα μάτια μας το φως της αθάνατης ελληνικής ψυχής...

 Γεννημένος στην Κηφισια, στις 2 Ιανουαρίου του 1924, έδειξε από τα μικράτα του  κλίση προς τις Καλές Τέχνες. Του άρεσε πολύ να ζωγραφίζει, αλλά η... τρέλα του ήταν το Θέατρο Σκιών. Γαλουχημένος σε αυτού του είδους την τέχνη από τον πατέρα του Σωτήριο Σπαθάρη, ο μικρός Ευγένιος ξεκίνησε να δίνει σε νεαρή ηλικιά παραστάσεις αρχικά κατά την διάρκεια της κατοχής σε διάφορα θέατρα της Αθήνας και έπειτα σε διάφορες Πρεσβείες της πρωτεύουσας. 
 Σιγά σιγά η φήμη του άρχισε να εξαπλώνεται και παραέξω. Συμμετείχε για χρόνια, στο φεστιβαλ "Δημήτρια" που γίνονταν στην Θεσσαλονική, ένω αδιάλειπτη ήταν η παρουσία του στη Διεθνή Έκθεση της συμπρωτεύουσας για παραπάνω από δεκαπέντε χρόνια. 

 Ο κεντρικός ήρωας των έργων του, ήταν ο Καραγκιόζης. Ένας ταλαίπωρος, πάμφτωχος αλλά και παμπόνηρος άνθρωπος που έμπλεκε σε διάφορες περιπέτειες στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
 Η λεπτομέρεια στην κατασκευή των φιγούρων, οι σπαρταριστοί διάλογοι, η παρουσίαση των άλλων ηρώων (Χατζηαβάτης, Κολλητήρι, Αγλαϊα, Βεζίρης, Σταύρακας, Βεληγκέκας, Μορφονιός κ.α.) και κυρίως ο τρόπος παιξίματος και η χαρακτηριστική βραχνή φωνή, έκαναν τον Ευγένιο Σπαθάρη πασίγνωστο, όχι μόνο εντός αλλά και εκτός συνόρων. 

 Ηταν μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και του Ινστιτούτου Παγκοσμίου Θεάτρου. Έκανε περιοδείες σε πολλές χώρες λαμβάνοντας μέρος σε διάφορα φεστιβάλ και συνέδρια. Τα έργα του παίχτηκαν στο Παρίσι, στην Ρώμη, στο Κάϊρο, στη Λιέγη, ενώ ως ζωγράφος έφτασε στο σημείο να κάνει ατομικές εκθέσεις ακόμη και στην Αμερική!
 Το 1966 δημιουργείται ο Πειραματικός Σταθμός Τηλεόρασης και ξεκινά ο Καραγκιόζης, ο οποίος συνεχίζεται έως και το 1992. Εξέδωσε το βιβλίο "Ο Καραγκιόζης των Σπαθάρηδων" το 1979, ενώ συνεργάστηκε και με πολλούς γνωστούς Έλληνες καλλιτέχνες, όπως η Σοφία Βέμπο, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και η Μελίνα Μερκούρη.

 Όπως αναφέρεται από το Σπαθάρειο Μουσείο, κερδίζει το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ της Ιθάκης το 1980, ενώ την ίδια χρονιά ανεβάζει τους "Βάτραχους" του Αριστοφάνη και κάνει τεράστια επιτυχία.  Αυτή η δεκαετία όπως και αυτή του 90΄ ήταν για τον Σπαθάρη πολύ γόνιμες καλλιτεχνικά, μιας είναι η περίοδος των πολλών συνεργασιών αλλά και της καθολικής καταξίωσης από τον απλό κόσμο. Στο μυαλό των παιδιών, ο Σπαθάρης είναι ένα μαγικό πρόσωπο...

 Το 2001 συνεργάζεται με τον Ψαραντώνη και τον Λουδοβίκο των Ανωγείων παρουσιάζοντας με ένα μοναδικό τρόπο τον Ερωτόκριτο του Βιτσέντσου Κορνάρου, ενώ το 2003 ανεβάζει την θεατρική παράσταση "Ε ρε γλέντια" με τον εξαιρετικό Τάκη Βαμβακίδη στο ρόλο του Καραγκιόζη.
 Σαν σήμερα, στις 9 Μαϊου του 2009, έπειτα από μια άσχημη πτώση που είχε στο Ινστιτούτο Γκαίτε κατά την διάρκεια μιας διάλεξης, η οποία του προκάλεσε πολλαπλά κατάγματα και αιμορραγία, ο Ευγένιος Σπαθάρης πέρασε στην αιωνιότητα στα 85 του χρόνια...

 Το έργο, το ήθος, οι σκέψεις και η αγάπη του για αυτή την χώρα είναι η πιο σπάνια παρακαταθήκη που μας άφησε. Η περιγραφή του Άγγελου Σικελιανου αποδίδει με τον πιό εύστοχο τρόπο το μεγαλείο του αγαπημένου καραγκιοζοπαίχτη, μικρών και μεγάλων: 
"Η τέχνη του Σπαθάρη είναι στη βάση της λαϊκής ψυχής και ζωής και μακάριος όποιος την αντικρίζει με τη σοβαρότητα που της οφείλεται. 
 Μέσα της δεν κατασταλάζει μόνο η λαγαρή θυμοσοφία του λαού μας μπρος στα ανάποδα τον κόσμου, αλλά σκεπάζεται και η πηγαία δύναμη πόχει μέσα του και με την οποία υπερνικά αυτά τα ανάποδα με ψυχισμό ασύγκριτο, ανεβαίνοντας απ'τα σκαλιά της θείας του εξυπνάδας ως με τις κορφές τον ηρωισμού..."

6 σχόλια:

  1. τι μου θυμισες τωρα!!!
    πολυ ωραιες στιγμες!
    αγαπημενος ανθρωπος ο κος Σπαθάρης!

    καλή μερα να εχεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλησπέρα Κική! Πολυαγαπημένος ο Σπαθάρης! Από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους στην Τέχνη και σίγουρα ο σημαντικότερος στο Θέατρο Σκιών! Φιλιά, καλό υπόλοιπο!

      Διαγραφή
  2. Μακη μου Καλησπέρα....
    Την Δευτέρα 12 Μαΐου κάνουμε στα μπλοκ μας ανάρτηση σχετική με τα χημικά στον θαλάσσιο χώρο κοντά στην Κρήτη… Όλοι οι μπλόκερ ενωμένοι να αντιδράσουμε ενώνοντας τις φωνές μας…. Δεν βρίσκω το μέηλ σου για να σου στείλω το κείμενο και την εικόνα που θα βάλουμε.
    Αν σε ενδιαφέρει το θέμα, γράψε μου στο levinapo@gmail.com
    να στα στείλω....
    Καλό απόγευμα :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Αναγνώστες

Page translation