Γελάτε γιατί... χανόμαστε

Οι επιστήμονες το βλέπουν από τη δική τους σκοπιά. Το γέλιο λένε προέρχεται από συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου, έπειτα από διάφορα οπτικά και ακουστικά και συναισθηματικά ερεθίσματα. Ο Γερμανός Καρλ Νιεμιτζ, καθηγητής της Φυσικής Ανθρωπολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, μελετητής της προέλευσης του γέλιου εξηγεί πως κατευθύνει ο εγκέφαλος το γέλιο:
«Όλα αρχίζουν στον εγκέφαλο. Μόλις επισημάνει κάτι ως αστείο το αποθηκεύει.
Και μετά, ακαριαία και αυθόρμητα, η εντύπωση αυτή περνάει στον πνεύμονα, στους μυς του στόματος και των ματιών: γύρω στις 40 φορές κινούνται οι προσωπικοί μυς και καταλήγει στα πλευρά, που δονούνται γύρω στις 150 με 200 φορές, στην ουροδόχο κύστη και στα πόδια που χαλαρώνουν». Οι απλοί άνθρωποι το βλέπουν από τη δική τους οπτική γωνία. Το γέλιο τους φέρνει ευθυμία, ξεχνούν τις σκοτούρες τους (έστω και προσωρινά) και νιώθουν όμορφα.
Νομίζω πως η αλήθεια είναι όπως πάντα κάπου στη μέση. Σε μια κοινωνία μίζερη, σε μια καθημερινότητα ανυπόφορη, με ρυθμούς γκραν-γκινιόλ το γέλιο σίγουρα το σημαντικό που κάνει είναι να μας χαλαρώνει. Να απολαμβάνουμε λίγες στιγμές ευεξίας και διαύγειας, να νιώθουμε ένα σκίρτημα στην καρδία μας, να βλέπουμε το γκρίζο, χρωματιστό και το μαύρο άσπρο.

Πολλοί οι τρόποι για να γελάσει κανείς. Από ένα πετυχημένο ανέκδοτο, μια αστεία γκριμάτσα, ένα γελοίο πρόσωπο, μέχρι ένα αποτυχημένο ανέκδοτο (ακόμα και σε αυτά γελάς αν είναι... γελοία), μια ασυνήθιστη πρωτόγνωρη κατάσταση για μας, ένα γλίστρημα κάποιου στο δρόμο που στα δικά μας μάτια φαίνεται αστείο και πάει λέγοντας... Εκατοντάδες χιλιάδες τρόποι που έχουν το γέλιο μέσα τους και που στις περισσότερες των περιπτώσεων η κατάσταση αυτή δημιουργείται υποσυνείδητα από την ανάγκη που έχουμε για να γελάσουμε.

Διαχρονικά θιασώτες του γέλιου ήταν σπουδαίες προσωπικότητες της ανθρώπινης ιστορίας. Κωμικοί, μουσικοί, επιστήμονες, πολιτικοί χάρισαν και χαρίζουν απίστευτο γέλιο. Είναι απίστευτο το πόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν ασχοληθεί με το γέλιο και τα παρεπόμενα του. Εξίσου άξιο απορίας όμως είναι και το πόσοι επιδεικτικά το αγνοούν. Ίσως η καθημερινότητα, ο χαρακτήρας τους να αποτελεί τροχοπέδη στο να... σκάσουν ένα χαμόγελο.
Είναι αρχαία ιστορία ο... γέλωτας. Γραπτά για το γέλιο υπάρχουν ακόμη και στην Παλιά Διαθήκη. «Μωρός εν γέλωτι ανυψοί την φωνήν αυτού. Φρόνιμος δε, μόλις ησυχή μειδιάσει» Παλαιά Διαθήκη (Σοφία Σειράχ κα’20) αναφέρει εύστοχα ένα από αυτά. «Γέλα πριν ευτυχήσεις, διότι υπάρχει φόβος να μην γελάσεις ποτέ» αναφέρει σε κείμενο του ο Πλάτωνας ή το «Η πιο χαμένη από όλες τις ημέρες μας είναι εκείνη που δεν γελάσαμε καθόλου του Αριστοτέλη είναι δείγματα ότι όντως το γέλιο είναι συνυφασμένο με το ανθρώπινο γένος.
Κλείνοντας θεωρώ πως αν προσπαθούμε να γελάμε όσο πιο πολύ μπορούμε σίγουρα θα αυξάνουμε τις πιθανότητες να ζούμε καλύτερα τη ζωή μας. Είναι κάτι που ο μεγάλος μας ποιητής, ο Γιάννης Ρίτσος μεταφέρει με εκπληκτικό τρόπο σε ένα ποίημα του... «Γέλα, καρδιά μου, γέλα. Βρες χρόνο να γελάς, αυτό είναι η μουσική της ψυχής...»