Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2018

Άκης Πάνου: Η αρμονία της αναρχίας...

 "Το θολωμένο μου μυαλό μ’ έχει προδώσει προ πολλού του λέω αλλού και τρέχει αλλού, με κάνει να παραμιλώ το θολωμένο μου μυαλό...". Λόγια σταράτα σε πρώτο ενικό. Πολλά από τα τραγούδια που έγραψε ήταν έτσι. Γροθιά στο στομάχι, μαχαίρι χωμένο βαθιά στη πληγή.
 

 Άμεσος, ποιητικός, συναισθηματικός και ταυτόχρονα αρμονικά αναρχικός. Στην σκέψη και στην πένα. Ένας μοναχικός καβαλάρης που ξεπέζεψε άδοξα, όταν για λόγους αρχής έγραψε αποφασιστικά, όπως και στα τραγούδια του, το δικό του αντικρουόμενο τέλος. Γιατί όπως έλεγε ο ίδιος ο Άκης Πάνου,"ίσως, έγινε η αγάπη μίσος, ίσως, έτσι είναι φυσικό, ίσως, αλλά δεν υπάρχει ίσως. Μίσος, και είναι κάτι τραγικό..."

 Γεννημένος στις 15 Δεκεμβρίου 1933 στην Καλλιθέα, βέρος Αθηναίος, ήταν το τρίτο κατά σειρά παιδί (από τα έξι) της οικογένειας Πάνου. Μιάς οικογένειας, στα χρόνια λίγο πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, που προσπαθούσε να βρει τα πατήματα της σε μια φτωχή και ταλαιπωρημένη ελληνική κοινωνία. Έζησε σε μια γειτονιά γεμάτη πρόσφυγες, με τους ήχους του κεμετζέ και του μπουζουκιού, να υφαίνουν μαγικά τα πρώτα του ακούσματα.


 Με τέτοια ερεθίσματα ο μικρός Άκης, διάλεξε πολύ πριν το κατανοήσει βαθιά μέσα του, τον δρόμο που θα ακολουθήσει μελλοντικά. Έμελλε να εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους στιχουργούς και συνθέτες στην ιστορία της ελληνικής μουσικής, λαϊκής και μη. 

 Γιατί ο Άκης Πάνου ήταν, κατά κάποιον τρόπο, πιο ροκ και από τους μετέπειτα ροκάδες. Περισσοτερο μπλουζίστας από εκείνους τους μπλουζίστες των χρόνων μετέπειτα της δεκαετίας του 50. Μυαλό κοφτερό και αντιδραστικό. Μάγκας και ετοιμόλογος. Ταλαντούχος και ριζοσπαστικός, έκανε πραγματικές τομές στα μουσικά δρώμενα της εποχής.

 Όπως αναφέρει κι η Βικιπαίδεια "Από εννέα ετών ξεκινάει να παίζει μαντολίνο και κιθάρα και την άνοιξη του 1947 γνωρίζεται με το Γιάννη Σταματίου (Σπόρος). Μαζί του κάνει την πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση στην ταβέρνα του Σιλιβάνη στο Κουκάκι με αμοιβή το όποιο φιλοδώρημα των πελατών και ένα πιάτο φαγητό."
 

 Το 1948 ανεβαίνει ως ταλέντο στο Αλκαζάρ, στη Φρεγάδα του Λάσκου και παίζει κιθάρα μαζί με τον αδελφό του. Για μια περίπου δεκαετία ο Άκης Πάνου αρχίζει την περιπλάνηση του με όλους τους καλλιτέχνες της εποχής σε διάφορα κέντρα.

 Συνεργάζεται με τους Γιώργο Τσιμπίδη, Αντώνη Μουστάκα, Γιώργο Χατζηδάκη, Βαγγέλη Νταράλα, Σεβάς Χανούμ, Σταύρο Τζουανάκο, Κώστα Παπαδόπουλο, Βούλα Γκίκα και πολλούς ακόμα γνωστούς τραγουδιστές.  Αυτό ήταν. Ο δρόμος προς την επιτυχία είχε μόλις ξεκινήσει. Συνεργάστηκε αργότερα με τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής του. Βάνου, Μητσιάς, Μενιδιάτης, Γκρέϋ, Δούκισσα, Τσαουσάκης, Μαρινέλλα, Μητροπάνος, Διονυσίου, Βοσκόπουλος, Μοσχολιού, Νταλάρας, Τοπάλης, Ρασούλης, Κολοκοτρώνης, και η λίστα δεν έχει τελειωμό.

 Οι σημαντικότερες συνεργασίες του όμως ήταν με τους δύο "ογκόλιθους" του ελληνικού πενταγράμμου. Τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Ο Πάνου γράφει μουσικά "διαμάντια", για τις δύο κορυφαίες φωνές της χώρας και η δημοτικότητα του εκτοξεύεται. Το ρεπερτόριο του κυμαίνονταν από την αγάπη στον έρωτα και τα πάθη, και από την φτώχεια στο πολιτικό κατηγορώ. 

 Τραγούδια όπως τα «Ξημέρωσε καλή μου» (1964), «Καρδιά μου μην παραπονιέσαι» (1964), «Θα κλείσω τα μάτια» (1967), «Η πιο μεγάλη ώρα», «Μοίρα μου γιατί μ’αφήνεις», «Ρολόι κομπολόι», «Είδα τα μάτια σου κλαμμένα», «Δε θέλω τη συμπόνια κανενός», «Όταν σημάνει η ώρα», 
«Γιατί καλέ γειτόνισσα», «Και τι δεν κάνω», «Πήρα απ’το χέρι σου νερό», «Του κόσμου το περίγελο», «Ούτε αχ δεν θα πω», «Δεν κλαίω για τώρα» (1970).

 Και συνεχίζουμε. «Δώσ’μου να πιώ» (1970), «Κοίτα με στα μάτια» (1971), «Πυρετός» (1971), «Να είχα το κουράγιο» (1971), «Εγώ καλά σου τα’λεγα» (1971), «Πρέπει» (1972), « Ήταν ψεύτικα» (1972), «Στο σταθμό του Μονάχου» (1972), «Τα όνειρα χτίζονται» (1973), «Το θολωμένο μου μυαλό» (1973), «Άντε να περάσει η μέρα» (1973), «Οι μισοί καλοί» (1973), «Μίσος» (1974), «Η ζωή μου όλη» (1974), «Και τότε» (1974), «Ο Τρελλός» (1977), «Μολόγατα» (1978), «Θέλω να τα πω» (1982), άφησαν το στίγμα τους στην μουσική του τόπου.  


 Τραγούδια που ακόμη και σήμερα σιγοψιθυρίζονται από όλους μας, στις χαρές και στις λύπες, τραγούδια γεμάτα ποιότητα και ψυχή. 
 Η αμεσότητα του μεγάλου αυτού συνθέτη και στιχουργού, ο τρόπος που έρεαν οι λέξεις και η ιδιόμορφη μελωδία που έντυνε την μουσική του, τον έκαναν περιζήτητο στον χώρο. Ότι έγραφε γίνονταν επιτυχία. 
  Πρωτοπόρος στον έξυπνο τρόπο γραφής, έπαιρνε στιχουργικά ρίσκα τα οποία μετέτρεπε σε ατόφιο, λαϊκό ήχο. Τα λόγια στο «7 νομά» και στο «Κλε» είναι μισά αλλά με τόσο ξεκάθαρη έννοια και ρεμπέτικη διάθεση, που πλέον όσοι τα ακούνε σκέφτονται πως στην ούγια γράφει... Πάνου. Στο «Θα κλείσω τα μάτια», λογοκρίθηκε αλλά τελικά το τραγούδι άφησε εποχή.

 Οι ιστορίες γύρω από τον μύθο του Άκη Πάνου είναι πολλές. Διφορούμενες και μή. Γεμάτες πάθη, χαρές και λύπες. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του στιγματίστηκαν, με την κατηγορία για την δολοφονία του φίλου της κόρης του. Η καταδίκη του ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και πλήθος συζητήσεων. Τελικά ο ίδιος, αυτοθέλητα η μη, έδωσε τέλος σε αυτό τον ορυμαγδό, με τον θάνατο του από καρκίνο στις 7 Απριλίου του 2000.

 Το κείμενο όμως δεν έχει σκοπό να αναφερθεί σε ψιθύρους και υπόνοιες, αλλά μόνο σε δεδομένα. Ένα τέτοιο λοιπόν δεδομένο, ήταν, είναι, η καλλιτεχνική του αξία.  
 Ένας αυθεντικός ρεμπέτης, ένας αναρχικός της σκέψης και της μουσικής, ένας ιδιαίτερα έξυπνος άνθρωπος και μέγιστος μουσικός. Αυτά και πολλά παραπάνω ήταν ο διαφορετικός Άκης Πάνου. 

 Είμαι σίγουρος δε, πως αν τον είχαμε απέναντι μας και του ζητάγαμε να μας περιγράψει με λίγες λέξεις τη ζωή του, θα μας έλεγε με εκείνη την βαθιά και χαρακτηριστική φωνή του μερικά λόγια από το αγαπημένο του τραγούδι: "Η ζωή μου όλη μια ανοησία κι η μοναδική μου η περιουσία. Η ζωή μου όλη είναι μια θυσία που σκοπό δεν έχει ούτε σημασία..."


4 σχόλια:

  1. Σίγουρα μια σπουδαία μορφή!
    Τα υπόλοιπα δεν είμαστε αρμόδιοι να τα κρίνουμε, άλλωστε δεν ήταν και ο σκοπός αυτός!

    Νομίζω ήταν ένα πλήρες αφιέρωμα!
    Ενδιαφέρον!

    Καλό ΣΚ Μάκη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα! Για μένα συνθετικά και στιχουργικά η σπουδαιότερη της λαϊκής μουσικής! Ακριβώς αυτός ήταν ο λόγος που δεν έκανα εκτενη αναφορά στο πιό άσχημο περιστατικό της ζωής του...

      Σε ευχαριστώ, Νικολέτα! Καλό υπόλοιπο Κυριακής!

      Διαγραφή
  2. Απ' τους καλλιτέχνες με ανεξίτηλο στίγμα. Τώρα όχι μόνο δεν είναι ανεξίτηλα, μα δεν φέρουν καν την απαραίτητη διαφορετικότητα που κουβαλά αυτή η λέξη.

    Υπέροχο αφιέρωμα, Μάκη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αναστασία μου σε ευχαριστώ! Έχεις δίκιο! Σπανίζουν στις μέρες μας οι καλλιτέχνες που αφήνουν ανεξίτηλο το στίγμα τους, με την διαφορετικότητα τους, στις μέρες μας!

      Ο Άκης Πάνου ήταν σίγουρα ένας από αυτούς, τους λίγους... Σε φιλώ!

      Διαγραφή

Αναγνώστες

Page translation