Το σύνδρομο της Λίμα

 Ο Frank Herbert, Αμερικανός συγγραφέας, είχε πει κάποτε, πως η λογική είναι το πρώτο θύμα των δυνατών συγκινήσεων... 

 Η περίπτωση της απαγωγής του επιχειρηματία Μανώλη Καραμολέγκου πριν από κάποιες μέρες, έφερε στο μυαλό μου ένα κείμενο που είχα διαβάσει πριν από χρόνια και αφορούσε αυτού του είδους την παράξενη σχέση που μπορεί να αναπτυχθεί στον απαγωγέα και σε αυτόν που έχει απαχθεί, με την λογική να είναι απούσα και το συναίσθημα να...φωνάζει για την υπεροχή του.

 Σε ένα, αρκετά παλαιότερο, κείμενο μου είχα αναφερθεί στο, παγκόσμια γνωστό, σύνδρομο της Στοκχόλμης, που το βασικό του χαρακτηριστικό είναι η συμπάθεια και το συναισθηματικό δέσιμο που αναπτύσσεται από αυτούς που έχουν απαχθεί ή αντιμετωπίζουν άσχημες και ακραίες συμπεριφορές προς τους απαγωγείς τους ή τους ανθρώπους που τους καταδυναστεύουν με οποιοδήποτε τρόπο... Σήμερα θα πάμε στο αντίθετο άκρο και στο λεγόμενο Σύνδρομο της Λίμα.

  Το συγκεκριμένο σύνδρομο έκανε για πρώτη φορά την εμφάνιση του τον Δεκέμβριο του 1996, όταν 14 μέλη του επαναστατικού κινήματος Tupac Amaru (MRTA), κατέλαβαν την Ιαπωνική πρεσβεία του Περού στη Λίμα.

  Οι όμηροι, που αποτελούνταν από διπλωμάτες, κυβερνητικούς και στρατιωτικούς υπαλλήλους, στελέχη επιχειρήσεων και ήταν από διάφορες εθνικότητες, παρέμειναν όμηροι στον χώρο της πρεσβείας από τις 17 Δεκεμβρίου έως τις 22 Απριλίου του 96'. 

  Όλο αυτό το χρονικό διάστημα αναπτύχθηκε μια ιδιαίτερή σχέση ανάμεσα στους απαχθέντες και τους απαγωγείς που είχε ως συνέπεια κάτι το μοναδικό. 

 Μέσα σε μερικές ημέρες, οι μαχητές είχαν απελευθερώσει τους περισσότερους από τους αιχμαλώτους, με φαινομενική αδιαφορία για τη σημασία τους, συμπεριλαμβανομένου και του μελλοντικού Προέδρου του Περού, καθώς και ανώταντων κυβερνητικών υπαλλήλων και διπλωματών, που θεωρητικά και πρακτικά θα μπορούσαν να παίξουν σημαίνοντα ρόλο στις διαπραγματεύσεις τους με την Αστυνομία και τις κρατικές Αρχές.

 Το αποτέλεσμα ήταν, έπειτα από μήνες ανεπιτυχών διαπραγματεύσεων, όλοι οι υπόλοιποι όμηροι να ελευθερωθούν με μια επιδρομή από τους περουβιανούς καταδρομείς που έληξε και την ομηρία!

 Πέρα από αυτή την πρωτόγνωρη περίπτωση, υπήρχαν και υπάρχουν και δεκάδες άλλες παρόμοιες περιπτώσεις σε μικρότερη κλίμακα, με το Σύνδρομο της Λίμα μάλιστα να κάνει την εμφάνιση του και στον κινηματογράφο και συγκεκριμένα στην ταινία James Bond: The world is not enough, με την πρωταγωνίστρια (Sophie Marceau) να φαίνεται πως έχει αισθήματα και συμπάθεια προς τον απαγωγέα της (Robert Carlyle), αλλά στο τέλος να αποδεικνύεται πως αυτός ήταν που είχε αναπτύξει μέσω αυτού του γεγονότος αισθήματα απέναντι της!

  Αυτό λοιπόν που οι επιστήμονες πιστεύουν, είναι πως η οικειότητα που εμφανίζεται ανάμεσα σε απαγωγείς και απαχθέντες σε τέτοιες δύσκολα συναισθηματικές καταστάσεις, οφείλεται στο γεγονός πως και οι δύο πλευρές έχουν οδηγηθεί σε αυτή την διαδικασία, χωρίς ουσιαστικά να το θέλουν... 

 Οι μεν απαγωγείς, λόγω των αιτημάτων τους (που τα θεωρούν απόλύτως φυσιολογικά) και των αισθημάτων ντροπής και αδικίας που νιώθουν, οι δε απαχθέντες λόγω της...ατυχίας να βρεθούν στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή... Τα αίτια βέβαια για άλλους είναι πολύ διαφορετικά και προέρχονται από τα πιο βαθιά και απόκρυφα ένστικτά της ανθρώπινης φύσης.

 Όπως και να'χει, αυτή η ιδιαίτερη κατάσταση σε περιπτώσεις, κυρίως, ομηριών που έχουν αίσιο τέλος, είναι εξόχως ενδιαφέρουσα και μελετάται από τους επιστήμονες και τους ψυχολόγους με την πρέπουσα προσοχή.

 Η δική μου άποψη είναι πως οι άνθρωποι αντιδρούμε κυρίως με το ένστικτό και το συναίσθημα όταν βιώνουμε τέτοια δυνατά γεγονότα. Και εκεί παίζουμε πλέον με..ανοιχτά χαρτιά.

  Ίσως λοιπόν το Σύνδρομο της Λίμα να είναι μια ψυχική ακροβασία μεταξύ της Αγάπης και του Μίσους, μεταξύ του Καλού και του Κακού. Σαν και αυτό που είχε πει κάποτε ο Νίτσε : "Ο άνθρωπος είναι σαν ένα σκοινί τεντωμένο μεταξύ κτήνους και υπερανθρώπου – ένα σκοινί πάνω από την άβυσσο..."