"Ήρθα είδα, ενίκησα", είχε πει ο Ιούλιος Καίσαρ. "Έφτιαξα μνημείο πιο αιώνιο και από τον χαλκό", είχε ξεστομίσει και ο Οράτιος. Ε λοιπόν, αυτοί οι δύο σημαντικοί άντρες αποτύπωσαν πλήρως με τα λόγια τους, αυτό που πολλές φορές συμβαίνει στην καθημερινότητα μας, αλλά και πιο συγκεκριμένα στα social media, το τελευταίο διάστημα.
Τι είνα αυτό; Μα φυσικά το ύφος, ο τρόπος και η λογική που λειτουργούν πολλοί συνάνθρωποι μας, όταν εκφράζονται γραπτώς ή προφορικώς, και θεωρούν, νομίζουν, και τελικά πιστεύουν, ότι είναι οι μοναδικοί γνώστες της αληθείας. Στυλάκι χιλίων καρδιναλίων, απολυτότητα, υπεροψία, κρίσεις, επικρίσεις και συμπεράσματα, για όλα τα θέματα που μπορεί να απασχολούν τις ζωές μας.
Έχω κάνει και παλαιότερα παρόμοια ανάρτηση για τους ξερόλες και τους κριτές των social media. Τα τελευταία χρόνια όμως το κακό έχει παραγίνει και συνεχώς... παραγίνεται. Θέλω λοιπόν, αν μου επιτρέπουν, να εκφράσω μερικές επιπλέον απόψεις επί του θέματος.Έχουμε και λέμε. Κανένας δεν ξέρει τίποτα. Ούτε καν τι του γίνεται πολλές φορές. Ενίοτε δεν γνωρίζει τον ίδιο του τον εαυτό και τα πιστεύω του. Κυριολεκτικά. Όχι μεταφορικά. Γνώμη τσεκουράτη και μεγαλόστομη, μπορεί να έχει μόνο όποιος έχει γνώση από κάτι που του έχει συμβεί, ή είναι αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυς της όποιας κατάστασης. Οτιδήποτε άλλο, μια άποψη για παράδειγμα, ελέγχεται, αναιρείται, κρίνεται και μπαίνει αυτομάτως στην κουβέντα για το αν ισχύει και αν έχει βάση η όχι.
Για να το προχωρήσω λίγο παραπάνω, ακόμα και σε όσους έχει συμβεί κάτι από τα παραπάνω, η ίδια η αντικειμενικότητα, που είναι μύθος, πάει περίπατο, μιας και αρχίζει και κάνει την εμφάνιση της η υποκειμενικότητα. Ο άνθρωπος σκέφτεται πάντα με το Εγώ, αρκετές φορές προς όφελος του και συνήθως εναντίον των άλλων.
Για να γίνω πιο σαφής, δε μιλάω για θέματα και καταστάσεις που άπτονται της κοινής λογικής (αν και αυτό επίσης σηκώνει κουβέντα) ή για το καλοπροαίρετο χιούμορ που μπορεί να γίνεται κάποιες φορές.
Η κοινωνία έχει κάποιους κανόνες, κάποιες αρχές που συνήθως οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν. Δεν κουβεντιάζουμε λοιπόν για το αν το άσπρο είναι άσπρο ή το μαύρο είναι μαύρο.
Όταν όμως ακόμα και σε περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με την κοινή λογική και τους ανθρώπινους κανόνες, αυτός που εκφράζει την όποια άποψη, παρεκλίνει, ξεφεύγει και γίνεται ίδιος και χειρότερος με την κατάσταση την οποία επικρίνει, αλλά το κάνει σα να φαίνεται ότι είναι λογικό και τεκμηριωμένο, ε τότε η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά.
Έχετε δει τι διαγωνισμός εξυπνάδας, αναθεμάτων και αχρειοτήτων γίνεται στο διακίκτυο; Στο facebook ας πουμε. Από το πιο σοβαρό μέχρι το πιο αστείο θέμα που προκύπτει, οι κριτές, οι άσπιλοι και αμόλυντοι των μέσων δικτύωσης, οι φωτεινοί παντογνώστες της κοινωνίας μας, αναλύουν με περισπούδαστο (και πολλές φορές αναλφάβητο) ύφος και ήθος τα τεκταινόμενα, όντας οι μοναδικοί και απόλυτοι γνώστες των όσων ζούμε. Μόνο που αν τελικά ρε παιδιά είμαστε τόσοι πολλοί οι αλάθητοι, θα έπρεπε ο κόσμος μας να μην είναι σε αυτό το χάλι.
Αυτή είναι η φύση μας όμως. Άντε για να μην είμαι ακραίος και γραφικός, ένα κομμάτι της φύσης μας. Είμαστε εγωιστές, απάνθρωποι, μισαλλόδοξοι, ανεύθυνοι, ριψάσπεις, κανεντρεχείς και τελικά κακοί και πονηροί άνθρωποι. Την πέφτουμε σαν τα... κοράκια στα θύματα μας, είτε επειδή έφταιξαν, είτε επειδή λάθεψαν, είτε ακόμη επειδή εγκλημάτισαν.
Αυτοί είναι απόκληροι, τέρατα και δεν αξίζουν να ζουν, να υπάρχουν, να κυκλοφλορούν ανάμεσα μας, ανάμεσα στους εκλεκτούς. Άσχετα αν στην πραγματικότητα η δική μας δίψα για... αίμα, για ταπείνωση του άλλου, είναι εδώ, εντός μας, σε ότι σκεφτόμαστε και πράττουμε.
Βρίζουμε τους πολιτικούς που εμείς ψηφίζουμε, πατάμε επί... πτωμάτων για την προσωπική και επαγγελματική μας ανέλιξη, κρίνουμε τους βολεμένους αν δεν βολευόμαστε εμείς, λέμε ψέματα υποστηρίζοντας την αλήθεια, κλέβουμε κυριολεκτικά η μεταφορικά, χρήματα, ιδέες, ψυχές και συνειδήσεις, συγχωρούμε για να το παίξουμε μεγαλόψυχοι και όχι επειδή το εννοούμε, δεν ακούμε, δεν συζητάμε επί της ουσίας, δεν δίνουμε μα μόνο παίρνουμε.
Μετά όμως από όλα αυτά, έχουμε και άποψη. Έχουμε γνώμη. Και την καταθέτουμε. Στο διαδίκτυο. Στην εργασία μας. Στην παρέα μας. Στην οικογένεια μας. Στοιχειοθετούμε με αυστηρό και απόλυτο ύφος την ανικανότητα των άλλων, για να μακιγιάρουμε με τα φανταχτερά χρώματα της υποκρισίας την δική μας. Θεωρούμε ότι αυτό θα μας λυτρώσει. Η μπορεί και βαθιά μέσα μας, να νομίζουμε ότι κρυβόμαστε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Αλλά φευ, στο τέλος, οι... φουσκωμένες από υπεροψία και σοβαροφάνεια απόψεις στο facebook και στο twitter, δε σε κάνουν κριτή, αλλά κρινόμενο...