Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2015

Γιώργος Ζαμπέτας: Ο φιλόσοφος της διπλοπενιάς...

 Ντόμπρος και μάγκας. Απο τους λίγους. Ψυχή της παρέας, με αστείρευτο χιούμορ, ατακαδόρος, άλλα πάνω απ όλα τεράστιος συνθέτης. 
 Δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, έμελλε να σφραγίσει με τους στίχους και το μοναδικό παίξιμο του, την πιο λαμπρή περίοδο της ελληνικής λαϊκής μουσικής σκηνής. Και ακόμα και τώρα, 23 ολόκληρα χρόνια μετά απο τον θάνατο του, έχει την ικανότητα να γεμίζει με μυρωδιές και ονειρικά ηχοχρώματα, τις στιγμές μας. Και σαν ξεκινήσει την πρώτη πενιά, ξέρεις ποιος παίζει. Γιατί το αλλιώτικο στην ελληνική μουσική,έχει ονοματεπώνυμο: Γιώργος Ζαμπέτας...

Μουσικές και ήχοι...

 Γεννημένος στις 25 Ιανουαριού του 1925 στο Μεταξουργείο, έδειξε από πολύ μικρός την κλίση του προς την μουσική. Ξεκίνησε να δουλεύει από τα 7 του χρόνια, βοηθώντας τον πατέρα του στο κουρείο που διατηρούσε η οκογένεια για να βγάζει τα προς το ζην.
  
 Εκεί, μαγεμένος πλέον από τους διάφορους ήχους που παρήγαγε η φύση (κάτι που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην μετέπειτα καριέρα του, όπως ο ίδιος αργότερα εκμυστηρεύτηκε) και εσωτερικά παρακινούμενος από τις μουσικές ρίζες από την πλευρά της μητέρας του (ανηψιά γνωστού βαρύτονου της εποχής), άρχιζε δειλά δειλά να γρατζουνάει το μπουζούκι. 
 Κερδίζει το πρώτο του βραβείο για ένα τραγούδι που γράφει για τον  σχολικο διαγωνισμό μουσικής στο δημοτικό  και παρά τις αντιδράσεις απο την οικογένεια του (μολονότι ο πατέρας του ήταν αυτός που του δίδαξε πρώτος να παίζει μπουζούκι), συνεχίζει να ασχολείται με αυτό που αγαπάει. Στα 13 του χρόνια γνωρίζει τον μεγάλο Βασίλη Τσιτσάνη και η αγάπη γίνεται πλέον και σιγουριά. Το τραγούδι, η μουσική, το μπουζούκι, είναι το διαβατήριο του για μιά καλύτερη ζωή.

Το Σίτι και η εκτόξευση...

 Το 1940, όντας στον προθάλαμο του 2ου παγκοσμίου πολέμου και της κατοχής, η οικογένεια Ζαμπέτα μετακομίζει στο Αιγάλεω και ο έφηβος πλέον Γιώργος ερωτεύεται την περιοχή των δυτικών προαστίων, με τους φιλόξενους ανθρώπους και τις αναρίθμητες αλάνες. 

 Το Αιγάλεω Σίτι, όπως συνήθιζε να λέει την πόλη της καρδίας του, μπόλιασε με ηθικές και κοινωνικές αξίες τον χαρακτήρα του Ζαμπέτα, κάτι που φάνηκε ξεκάθαρα αργότερα και στα τραγούδια του. 
 Το 1942 δημιουργεί το πρώτο του συγκρότημα, με το οποίο γράφει και τα πρώτα του ερωτικά τραγούδια, κάνοντας καντάδες στα κορίτσια. Η κατοχή και η ανέχεια φρενάρουν προς το παρόν την εκτόξευση του ταλαντούχου νεαρού, η οποία όμως έρχεται μετά το τέλος του πολέμου, στις αρχές της δεκαετίας του 50'...

Ο συνθέτης των μεγάλων...

 Την δεκαετία εκείνη συνθέτει τις πρώτες του μεγάλες επιτυχίες, για καλλιτέχνες όπως ο Πρόδρομος, Τσαουσάκης, ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Πόλυ Πάνου. Η διαφορετικότητα στους στίχους αλλά και στο παίξιμο ήταν φανερή από τότε, αλλά δεν ήταν ακόμα η στιγμή της απόλυτης αναγνώρισης. 

 Το 1959 τον διαλέγει ο τεράστιος Μάνος Χατζιδάκις για σολίστ τις συνθέσεις του και ακολουθούν συνεργασίες με όλους τους μεγάλους της εποχής. Θεοδωράκης, Πλέσσας, Ξαρχάκος, Μαρκόπουλος, Καπνίσης, τον διαλέγουν για τις εισαγωγές και το "ντύσιμο" των τραγουδιών τους. Η φήμη του εκτοξεύεται και ο Ζαμπέτας αρχίζει πλέον να μεταμορφώνεται στον μοναδικό σόουμαν του μπουζουκιού που γνωρίζουμε μέχρι και σήμερα. 
 Γράφει τραγούδια για θεατρικές παραστάσεις και σιγοντάρει με τις πενιές του, τη νέα γενιά του τότε ελληνικού τραγουδιού. Βοσκόπουλος, Μητροπανος, Μοσχολιού, Δούκισσα, Κόκκοτας και Μαρινέλλα, είναι μερικά από τα ονόματα που αναδεικνύει ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης.

Επιτυχίες, δόξα και... Παναθηναϊκος

 Στην δεκαετία του 60' αλλά και σε εκείνη του 70΄΄η φήμη του Ζαμπέτα βρίσκεται στο απόγειο της. Όντας σαρκαστικός και πηγαίος, συμμετέχει σε παραπάνω απο 100 μεγάλες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, ταξιδεύει για συναυλίες στο εξωτερικό και κυριαρχεί στα μουσικά δρώμενα της χώρας. 

 Στο φεστιβάλ των Καννών το 1960, κερδίζει τις εντυπώσεις και ψυχαγωγεί με το μπουζούκι του μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες το αφαν γκατέ του παγκόσμιου και όχι μόνο, κινηματογράφου, στα πλαίσια της συμμετοχής του φιλμ "Ποτέ την Κυριακή" (σκηνοθεσία Ζυλ Ντασεν-μουσική Μάνου Χατζιδάκι) στην διοργάνωση. Απο επιτυχίες άλλο τίποτα. Συνθέτει και συμμετέχει σε μερικά από τα ωραιότερα τραγούδια της ελληνικής μουσικής. Μάλιστα Κύριε, Αλήτη, Σταλιά-Σταλιά, Τι να φταέι, Ποιος είναι αυτός, Δεν έχει δρόμο να διαβώ, Αγωνία, Πατέρα κάτσει φρόνιμα, Που΄σαι Θανάση, Που πας χωρίς αγάπη, Στον λευκό τον πύργο, τα Δειλινά, Το θέμα είναι να την βρω, Ο πενηντάρης, Χίλια περιστέρια, είναι μερικά από αυτά που άφησαν εποχή στην μουσική σκηνή του τόπου μας. 

 Ο Γιώργος Ζαμπέρας λάτρευες τις γυναίκες, το μπουζούκι του και τον... Παναθηναϊκο! "Άρρωστος" με το τόπι, ήταν παρών σχεδόν κάθε Κυριακή στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, αλλά μνημειώδες παραμένει το ταξίδι του στο στάδιο Γουέμπλεϋ του Λονδίνου, για τον τελικό κυπέλλου Πρωταθλητριών, όπου συμμετείχε η ομάδα του τριφυλλιού το 1971.   
 Εκεί με το μπουζούκι ανα χείρας, σιγοντάρισε με τις πενιές του τα συνθήματα των οπαδών και έκανε τους Άγγλους να κοιτάζουν αποσβολωμένοι το όλο σκηνικό!

Ξεχασμένος στο τέλος...

 Την δεκαετία του 80', μαζί με την παρακμή του καλού λαικού τραγουδιού, ήρθε και η εποχή της αφάνειας για τον ίδιο. Οι συνεργασίες ήταν πλέον δύσκολες και μόνο προς τα τέλη της δεκαετίας αρχίζει και πάλει να πουλάει η μουσική του. 

  Το 1988 δέχεται, όπως ο ίδιος παραδέχτηκε, την μεγαλύτερη καλλιτεχνική αναγνώριση, όταν τιμάται από τον Δήμο Αιγάλεω για την προσφορά του στον χώρο της μουσικής. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στις 10 Μαρτίου του 1992, καταπονημένος από τον καρκίνο, φεύγει από κοντά μας αφήνοντας μεγάλη παρακαταθήκη και ένα κενό που δεν πρόκειται να καλυφθεί. 
  Ο Γιώργος Ζαμπέτας ήταν από τους λίγους και εκλεκτούς, από εκείνους που αφήνουν το στίγμα τους σε ότι καταπιάνονται και σίγουρα από αυτούς που σε μαγεύουν με την απλότητα και την αυθεντικότητα του χαρακτήρα τους, Ένας φιλόσοφος της ζωής και της μουσικής.
 Πηγαίος, ειλικρινής και μάγκας. Γήινος και μαγικός ταυτόχρονα. Όπως τα τραγούδια του... "Στέκει στου δρόμου κάποια άκρη μοναχός, θαρρείς και κρύβει τη ντροπή του στο σκοτάδι. Όμως τι φταίει αν γεννήθηκε φτωχός, τι φταίει αυτός, αν της ζωής, αν της ζωής είναι ρημάδι... Αλήτη δίχως αγάπη με δίχως μάνα και δίχως σπίτι. αλήτη μες στη μανία του βοριά μικρό σπουργίτι, αλήτη..."




Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2015

Κάποτε...



Κάποτε, καθώς φεύγεις πηγαίνοντας σε μια μεγάλη μάχη θα σου ‘τυχε ν’ακούσεις ξαφνικά από ‘να παράθυρο ένα πιάνο να παίζει…

Ίσως ένα κορίτσι με άσπρα δάχτυλα ή ένας άντρας με δυνατά χέρια να παίζουν αυτόν τον λυπημένο σκοπό που σου θυμίζει τα παιδικά σου χρόνια, τους χαμένους έρωτες, 
όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις, τα γιασεμιά που σου γυρίσανε, 
την καρδιά σου που την ποδοπατήσαν...

Εσύ στέκεσαι με το στόμα ανοιγμένο ακούγοντας κάτω απ’ τη βροχή – μα πρέπει να βιαστείς, προχωράνε οι άλλοι χάθηκαν κιόλας στη στροφή του δρόμου...

Κι όπως ξεκινάς με πλατύ βήμα τα παιδικά σου χρόνια, οι χαμένοι έρωτες, όλα όσα ονειρεύτηκες χωρίς να τα ζήσεις, τα γιασεμιά που σου γυρίσανε, η καρδιά σου που την ποδοπατήσαν, ξεκινάνε κι αυτά πλάι σου – να πολεμήσουν μαζί σου...


Τάσος Λειβαδίτης


Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2015

Λιγόστεψε ο κόσμος μας...

 Βλέπω και ξαναβλέπω αυτές τις μέρες τις τραγικές εικόνες με τους εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες ανά τον κόσμο, να εκλιπαρούν, να συνωθούνται, να ποδοπατούνται, στον βωμό μιας... και καλά οικουμενικής πατρίδας.
 Βλέπω παιδιά να τα ξεβράζει το κύμα και τα άψυχα κορμάκια τους να γίνονται viral στα κανάλια και στις ομάδες των ψευτοεπαναστατών. Διαρρηγνύουμε τα ιμάτια μας, καταγγέλουμε φασισμό και αναθεματίζουμε την φτηνή προπαγάνδα των λίγω εκλεκτών. 
 Κατηγορούμε την κοινωνία που μας γαλούχησε, θεωρώντας την υπεύθυνη για ολα τα δεινά. Έτσι αόριστα και... με ελαφρά τη καρδία. 

 Διαμαρτύρεται ο κόσμος γιά την πείνα, την φτώχεια, τους χιλιάδες ανθρώπους που κατακλύζουν τις πόλεις που ζουν και έχουν δίκιο. Η κρατική πρόνοια και βούληση ευθύνεται γιαυτό και είναι απούσα. 
  Όταν ζεις στην ανέχεια, οταν στην κυριολεξία σέρνεις μαζί σου τα παιδιά και την γυναίκα σου για χιλιάδες χιλόμετρα, όταν διαπιστώνεις πως άνθρωποι σαν και σένα σε λογίζουν σαν ένα κομμάτι κρέας που πρέπει να μεταφερθεί απο το ένα μέρος στο άλλο, όταν θαλλασοδέρνεσαι με τα κύματα, ντύνεσαι και συ με τα ρούχα του παράλογου. Ήτανε στραβό το κλήμα το φαγε και ο γάιδαρος που λέει θυμόσοφα ο λαός μας... 

Και συνεχίζουμε...Εκλογές εδώ και τώρα αποφάσισε ο Τσίπρας. Μεϊμαράκης, Θεοδωράκης, Κουτσούμπας, Γεννηματά, Καμμένος, Λαφαζάνης από κοντά και αυτοί.

 Άντε πάλι τα ίδια ξανά μανά. Τσακώνονται στις τηλεοράσεις, στην Βουλή των ηλιθίων, στους δρόμους, στις συγκεντρώσεις. Εκείνος είναι έτσι, ο άλλος είναι αλλιώς, κατηγορίες, ψεύδη, μικροπρέπειες. Και στη μέση ένας λαός που δεν λέει να μάθει. Είναι τραγικο αυτό ρε παιδί μου. Σανό μας ταίζουν και μεις εκεί το μασάμε...
 
 Πετρέλαια, συμφέροντα, παιχνίδια τακτικής από την άλλη ανάμεσα σε Ρωσία, Κίνα, Αμερική. Η ανεργία στα ύψη, η εγκληματικότητα το ίδιο. Ο κόσμος τριγυρνάει σαστισμένος βιώνοντας την απόλυτη νιρβάνα, τα ήθη και τα έθιμα χάνονται σιγά σιγά, ο ρατσισμός έχει ήδη κάνει δυναμικά την επανεμφάνιση του και τα παιδιά ξεκινάνε σε λίγες μέρες τα σχολεία, χωρίς δασκάλους, καθηγητές και βιβλία. Όνειρο ζούμε και μη μας ξυπνάτε...

 Για να μπορέσεις να διακρίνεις ένα λάθος, πρέπει να ξέρεις ποιό είναι το σωστό. Αντιπαρέρχομαι το γεγονός ότι είμαστε νοήμονα όντα και θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε το μυαλό μας πριν περάσουμε στην πράξη. 
 Άλλωστε από την γεννηση μας λειτουργούμε εγωιστικά και με βάση το συμφέρον, τώρα θα αλλάξει αυτο? Η θεωρία άλλωστε από την πράξη απέχει πολύ. Η Κίνα από την Αμερική επίσης. Όπως και η Ρωσία άπο το Ισραήλ, ή η Συρία από την Ελλάδα και την Ιταλία. 
 Οι άνθρωποι όμως, θα έπρεπε να είχαμε μηδενίσει την απόσταση άπο  και προς την καρδιά και την ψυχή του διπλανού μας. Θα έπρεπε να νοιαζόμαστε, να αγαπάμε και να φροντίζουμε τα παιδιά μας και τους συνανθρώπους μας. Θα έπρεπε να καταλαβαίνουμε πως το πραγματικό συμφέρον όλων μας είναι η αληθινή και ατόφια αγάπη... 

  Μάλλον τώρα που το καλοσκέφτομαι, ζω και γω στη δική μου νιρβάνα. Κυνηγάω ανεμόμυλους όπως ο Δον Κιχώτης. Και παρακαλώ να μην θεωρηθεί αυτο δείγμα επαναστατικό. Σιχαίνομαι την επανάσταση που οδηγείται απο ανθρώπους που μόνο σκοπό έχουν την σύγκρουση.
 Απλά, να ρε παιδιά είναι που είμαι, θέλω και θα παραμείνω ρομαντικός και ανθρωποκεντρικός μέχρι τέλους... Παράξενος και περίεργος, αλλά ειλικρινής και συναισθηματικός.
 Και αν ο κόσμος μας συνεχίζει και λιγοστεύει,  αν η εποχή μας μοιάζει λες και ζούμε στο μεγάλο μας τσίρκο, προτιμώ συνειδητά να έχω τον ρόλο του κλόουν, παρά του λιονταριού...

Τρίτη 1 Σεπτεμβρίου 2015

Έτσι μπαίνει πάντα ο Σεπτέμβρης...



Έτσι μπαίνει πάντα ο Σεπτέμβρης, ξαφνικά.
Ασύστολα εισβάλλει στα λευκά μας πουκάμισα.

Αναποδογυρίζει κάποτε
και τα μπλε τραπεζάκια των διακοπών μας…

Και τα μεγάλα μας απογεύματα τ’ αμέριμνα
κουρνιάζουν, μουσκεμένα άλμπουρα
σε κάτι αμφίβολα καταφύγια.

Χθες ένα κορίτσι γύρευε τα σανδάλια του
σ’ ένα λόφο από φύκια,
μέχρι που το πήρε η νύχτα...


Απ’ το παράθυρο καταγράφω με συνέπεια
τις απώλειες του καλοκαιριού.
Ένα βιβλίο λησμονημένο στην άμμο,
δύο κίτρινα καπέλα, ένα φιλί,
δυό υποσχέσεις, μια απόφαση,
ένα γαλαζοπράσινο φόρεμα, ένα βραχιολάκι ποδιού.


Το άλλο πρωί δένω τα μαλλιά μου στους κάβους
Και ψηλαφώ μια σπασμένη πυξίδα στο μέτωπο…


Νόνη Σταματέλλου 




Έλα στ’ όνειρό μου και περπάτησε
κι άμα σταθείς στα ίδια μέρη
κι αν αγαπήσεις τις ίδιες μουσικές
θα πει ότι τυχαία δε βρεθήκαμε
θα πει ότι δε φύσηξε τυχαία
ο άνεμος που σμίγει των ανθρώπων τις ζωές...

Μικρό καλοκαίρι, κρυφή πυρκαγιά
βαθιά μες στην καρδιά μου τώρα καις
μικρό καλοκαίρι, κρυφή πυρκαγιά
βαθιά μες στην καρδιά μου σιγοκαίς...
 

Στίχοι-Μουσική: Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας



Υ.Γ.  Κάποιοι έφυγαν, κάποιοι άλλοι έμειναν εδώ. Για κάποιους αναθάρρησε η ψυχή τους και για κάποιους άλλους γέμισε περισσότερες πληγές. Και οχι δεν είναι 32 Αυγούστου,  ούτε αύριο θα είναι 33. Γιατί να είναι άλλωστε? Κάθε εποχή έχει τη γλύκα της. Πρώτη Σεπτεμβρίου λοιπόν. Παλεύουμε. Συνεχίζουμε. Και όπου μας βγάλει. Καλό μας μήνα...

Αναγνώστες

Page translation